Αυτοβιογραφικός λόγος στη ζωγραφική του 19ου- 20ου αιώνα. Οι ζωγράφοι: Σοφία Λασκαρίδου και Θάλεια Φλωρά-Καραβία

Περίληψη

Η πολιτική φιλοσοφία την περίοδο της νεωτερικότητας προβληματοποιεί την έμφυλη ιδιότητα ως προς την πολιτειότητα με νέες πρακτικές ελέγχου και μορφές πειθάρχησης. Ωστόσο, κατά τον 19ο αιώνα οι γυναίκες αρχίζουν να διεκδικούν τα δικαιώματά τους και διατυπώνονται ερωτήματα, τα οποία αφορούν τη φύση τους, τη βιολογική και την κοινωνική τους θέση, καθώς επίσης τη σχέση τους με το δημόσιο και ιδιωτικό βίο. Βασικό ζητούμενο του παρόντος κειμένου είναι η συγκρότηση της γυναικείας υποκειμενικότητας στην τέχνη του 19ου αιώνα, όπως διαμορφώνεται μέσα από την επανάληψη πρακτικών της καθημερινής ζωής στον αυτοβιογραφικό λόγο δύο σημαντικών ζωγράφων της εποχής, της Σοφίας Λασκαρίδου και της Θάλειας Φλωρά-Καραβία, ενώ προσεγγίζει ανθρωπολογικά το φύλο και την τέχνη στον εικαστικό λόγο των δύο καλλιτέχνιδων. Η τέχνη ως ένα μέσο που νομιμοποιεί τις κοινωνικές ασσυμετρίες συμβάλλει στις έμφυλες διακρίσεις, ενώ αποκλείει το γυναικείο φύλο να ασχολείται με αυτήν, και καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας της τέχνης οι γυναίκες καλλιτέχνιδες είναι απούσες. Οι ζωγράφοι Σοφία Λασκαρίδου και Θάλεια Φλωρά-Καραβία αποτελούν δύο εξαιρέσεις της εποχής, ωστόσο η ιδιότητα τους ως καλλιτέχνιδες κρίνεται σύμφωνα με την ανδρική δημιουργία, χωρίς να μπορούν καλλιτεχνικά να τους ξεπεράσουν, ενώ μέσα από τις εμπειρίες και τα βιώματα τους συγκροτούνται ως δρώντα υποκείμενα.